Wybuchy wulkanów przyczyniły się do epidemii Czarnej Śmierci

5 grudnia 2025, 11:10

Martin Bauch z Instytutu Historii i Kultury Europy Wschodniej im. Leibniza oraz Ulf Büntgen z University of Cambridge uważają, że do pandemii Czarnej Śmierci, która w połowie XIV wieku mogła zabić nawet połowę populacji Europy, przyczynił się... wybuch wulkanu w tropikach. Wyniki swoich badań naukowcy opisali na łamach Nature Communications. Earth & Environment.Wielka pandemia, jedna z największych w historii ludzkości, rozpoczęła się w Europie 1347 roku.



Sam zapach tłuszczu podczas ciąży wystarczy, by u dziecka rozwinęła się otyłość

4 grudnia 2025, 13:00

Sam zapach tłustego pożywienia, który czuje dziecko w okresie płodowym oraz w czasie karmienia piersią, zwiększa ryzyko otyłości i cukrzycy typu 2. w dorosłym życiu. Uczeni z Instytutu Badań nad Metabolizmem im. Maxa Plancka karmili ciężarne myszy zdrową dietą o niskiej zawartości tłuszczu, która jednak pachniała tłuszczem, na przykład bekonem. U mysich matek metabolizm się nie zmienił, jednak ich dzieci silniej reagowały na dietę wysokotłuszczową, rozwijała się u nich większa otyłość i insulinooporność.


Przeziębienie u dzieci – pierwsza pomoc w domu

3 grudnia 2025, 22:05

Przeziębienie u dzieci to codzienność w okresie jesienno-zimowym. Maluchy w żłobkach i przedszkolach potrafią chorować nawet 8–12 razy w roku, bo ich układ odpornościowy dopiero się uczy. Na szczęście 95% przeziębień to infekcje wirusowe, które mijają samoistnie, a większość objawów można skutecznie załagodzić domowymi sposobami – bez nadużywania antybiotyków i leków.


Psychoterapia oparta na dowodach - co mówią badania naukowe?

3 grudnia 2025, 17:17

Przez dziesięciolecia psychoterapia była postrzegana jako dziedzina bardziej związana ze sztuką niż z nauką. Dziś sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Współczesna psychoterapia opiera się na solidnych podstawach naukowych, a jej skuteczność jest potwierdzona tysiącami badań klinicznych. Zrozumienie, co działa w terapii i dlaczego, pozwala zarówno specjalistom, jak i pacjentom podejmować świadome decyzje o wyborze odpowiedniej formy pomocy.


Pięć epok ludzkiego mózgu. Uczeni zidentyfikowali cztery punkty zwrotne w naszym życiu

28 listopada 2025, 11:58

Ludzki mózg przechodzi cztery poważne zmiany strukturalne, które wyznaczają pięć głównych epok jego życia, poinformowali naukowcy z University of Cambridge i University of Pittsburgh. Zmiany te służą różnym sposobom myślenia, dorastania, dojrzewania i ostatecznego schyłku. Badacze zauważyli je na obrazach z rezonansu magnetycznego z dyfuzją (DWI), wykonanych u 3802 osób w wieku od 0 do 90 lat.


Schemat komunikacji szympansów jest uderzająco podobny do ludzkiego

27 listopada 2025, 11:10

Badacze z Niemiec i Szwajcarii zauważyli u szympansów wzorce komunikacji podobne do tych, jakie stosują ludzie. Wyniki badań przeprowadzonych przez profesor Simone Pika, doktora Basa van Boekholta – oboje w Uniwersytetu w Osnabrück – i doktor Alexandrę Bosshard z Uniwersytetu w Zurychu pokazują, że podstawowe zasady ludzkiej komunikacji są znacznie starsze niż sądzono.


Sława zabija. Sławni piosenkarze żyją krócej niż ich koledzy

26 listopada 2025, 17:40

Przeprowadzone w przeszłości badania wykazały, że średnia długość życia muzyków jest niższa niż średnia dla społeczeństwa, w jakim żyją. Autorzy badań z 2016 roku zauważyli wśród muzyków nadmierną śmiertelność spowodowaną chorobami wątroby, samobójstwami, zabójstwami, wypadkami i przedawkowaniem narkotyków. Zagadką natomiast pozostaje, czy sama sława może być przyczyną skrócenia życia.


Gdy chorujemy, mózg zmusza nas do ograniczenia kontaktów społecznych

26 listopada 2025, 13:44

U wszystkich zwierząt, w tym i u człowieka, podczas infekcji dochodzi do ograniczenia kontaktów społecznych. Kiedy jesteśmy chorzy, nie mamy ochoty wychodzić i spotykać się z innymi. Taki mechanizm chroni innych ludzi przed zarażeniem, z drugiej zaś strony, pozwala nam odpocząć w domu. Dotychczas jednak nie było wiadomo, jak działa ten mechanizm zniechęcający zwierzęta do utrzymywania kontaktów społecznych w czasie infekcji.


NASA szykuje wyjątkową misję ratunkową. Jeśli się uda, przejdzie do historii

26 listopada 2025, 10:02

W przyszłym roku będziemy świadkami unikatowej misji, której celem jest uratowanie kosmicznego teleskopu Swift Observatory. To wyjątkowe urządzenie pracuje na niskiej orbicie okołoziemskiej od 20 lat, obserwując rozbłyski gamma, najbardziej energetyczne wydarzenia w kosmosie od czasu Wielkiego Wybuchu. W 2004 roku Swift został umieszczony na wysokości 600 km nad Ziemią, jednak od tamtej pory opadł o około 200 kilometrów. Im jest niżej, tym doświadcza większego tarcia ze strony atmosfery i szybciej opada. Jeśli nic się nie zmieni, spadnie na Ziemię przed końcem 2026 roku. NASA ściga się z czasem i grawitacją.


Wpływ piractwa na chmury nad Atlantykiem. Naukowcy korzystają z naturalnego eksperymentu

25 listopada 2025, 16:59

W styczniu 2020 roku zaczęły obowiązywać ostrzejsze normy zawartości siarki w paliwie używanym w transporcie morskim. Ich celem jest zmniejszenie zanieczyszczenia związkami siarki. Aerozole wpływają na tworzenie się chmur i ich jasność, co ma wpływ na bilans energetyczny Ziemi. Chmury powstające z udziałem takich zanieczyszczeń są jaśniejsze i odbijają więcej promieniowania słonecznego. To wywołuje efekt chłodzący, który maskuje znaczną część ocieplenia


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy